Το φαινόμενο των ναρκωτικών στις μέρες μας δεν έχει σύνορα, ούτε διακρίνει ανάμεσα σε φυλές και κοινωνικές τάξεις. Κάθε χώρα στις πέντε ηπείρους, είτε είναι ανεπτυγμένη ή υποανάπτυκτη, έχει επηρεαστεί από τη μάστιγα των ναρκωτικών.
Το Reto a la Esperanza εδώ και μερικά χρόνια, έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές του και ως αποτέλεσμα έχουν ανοιχτεί ευκαιρίες δράσης σε διάφορες χώρες. Ο λόγος που θέλουμε να επεκταθεί η δράση του οργανισμού μας και σε άλλες χώρες, είναι γιατί γνωρίζουμε από προσωπική εμπειρία ως εθελοντές του οργανισμού, πως υπάρχει ο τρόπος να ελευθερωθεί κάνεις ολοκληρωτικά από τις εξαρτήσεις των ναρκωτικών και άλλων εθισμών.
Ο λόγος που θέλουμε να επεκταθεί η δράση του οργανισμού μας και σε άλλες χώρες, είναι γιατί γνωρίζουμε από προσωπική εμπειρία ως εθελοντές του οργανισμού, πως υπάρχει ο τρόπος να ελευθερωθεί κάνεις ολοκληρωτικά από τις εξαρτήσεις των ναρκωτικών και άλλων εθισμών.
Η ύπαρξη του οργανισμού μας έχει ως κύριο σκοπό και αρχή την παροχή ηθικής, υλικής και πνευματικής στήριξης σε κοινωνικά περιθωριοποιημένα άτομα και ιδιαίτερα σε τοξικομανείς. Η παροχή αυτής της στήριξης γίνεται σε εθελοντική βάση, παρέχεται δωρεάν και οι ανάγκες του κάθε ατόμου καλύπτονται ξεχωριστά.
Κύριος στόχος μας δεν είναι απλώς η απεξάρτηση του ατόμου από τις ουσίες, αλλά και η πρόκληση προς το άτομο για μια ολοκληρωτική αλλαγή ζωής, η οποία θα συνοδεύεται από προσωπική και πνευματική ανάπτυξη.
Θέλουμε να δώσουμε έμφαση στο γεγονός ότι πραγματική αξία στο RΕΤΟ αποτελεί πως τίποτα από τα όσα μπορούν να προσφέρουν οι εθελοντές δεν φέρνει αυτή την αλλαγή στον τρόπο ζωής, παρά μονάχα αυτό που ο Θεός έχει κάνει διαμέσου του Υιού Του σε πολλούς από μας. Από εκεί πηγάζει όλη μας η προσφορά και το κίνητρό μας για υπηρεσία.
Μετά από μερικά χρόνια δράσης, προχωρούμε με τον ίδιο σκοπό όπως τότε που ξεκίνησε το RΕΤΟ, να μεταφέρουμε το μήνυμα της αλήθειας, ελπίδας και ζωής σε μια ανθρωπότητα που ολοένα βουλιάζει όχι μόνο στα ναρκωτικά́ και την εγκληματικότητα, αλλά σε τόσα πράγματα που οδηγούν έναν άνθρωπο να εναποθέτει την ελπίδα του μακριά από τον Θεό και τον σκοπό που Αυτός έχει για τη ζωή μας.
Το πρόγραμμα χωρίζεται σε τρεις φάσεις:
Διαρκεί περίπου 15 ημέρες.
Για τα καινούργια παιδιά αυτή η φάση είναι περίπλοκη λόγω του στερητικού συνδρόμου και της δυνατής εξάρτησης τα οποία περιπλέκουν τη διαδικασία. Ο κυριότερος σκοπός σε αυτή την φάση είναι να αποτοξινωθεί ο χρήστης και να αρχίσει να αναλαμβάνει τις βασικότερες ευθύνες στη ζωή του (οικιακές δραστηριότητες, προσωπική οργάνωση, καθαριότητα και συντήρηση του σπιτιού). Η κοινότητα λειτουργεί σαν ένα κανονικό σπίτι και η προσπάθεια της ομάδας υπευθύνων και του επιστημονικού προσωπικού, είναι να υπάρχει ένα οικογενειακό περιβάλλον με τις καθημερινές οικιακές του ενασχολήσεις, στο οποίο ο θεραπευόμενος συμμετέχει σαν να βρισκόταν στο δικό του σπίτι. Τα άτομα συμμετέχουν σε όλες τις καθημερινές δραστηριότητες μέσα σε ένα περιβάλλον αρμονίας και ισορροπίας όπου ακολουθούνται οι βασικοί κανόνες συμπεριφοράς.
Ο θεραπευόμενος στηρίζεται στο να καταπολεμήσει και να ξεπεράσει την εξάρτησή του με διάφορους τρόπους. Η επαφή με την φύση είναι πρωταρχικής σημασίας καθώς γίνονται μεγάλοι περίπατοι στο βουνό και στη θάλασσα καθώς και φυτοθεραπεία, μπάνια, άθληση, μασάζ, κ.α. Γίνεται επίσης προσπάθεια για να απομακρύνεται ό,τι θυμίζει στους χρήστες το προηγούμενο περιβάλλον πριν την είσοδό τους στην κοινότητα. Για τον λόγο αυτό, η κοινότητα στεγάζεται σε περιοχή έξω από την πόλη, κοντά σε βουνό και μέσα στο πράσινο.
Η Ομάδα Υπευθύνων ενημερώνει τις οικογένειες των εισερχομένων με όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για την κατάστασή τους. Κάθε 15 μέρες μπορούν να έχουν τηλεφωνική επικοινωνία με την οικογένειά τους και αλληλογραφία κάθε μέρα. Οι οικογένειες των χρηστών μπορούν να επικοινωνούν με την Ομάδα Υπευθύνων όποτε θέλουν για να πληροφορούνται για την πρόοδο των δικών τους.
2η φάση: Αποτοξίνωση και Αποκατάσταση
Αυτή η φάση αρχίζει περίπου 15 – 20 ημέρες (εξαρτάται από το άτομο και την εξαρτησιογόνα ουσία) μετά την εισαγωγή και διαρκεί περίπου 12 μήνες. Η Ομάδα Υπευθύνων και η επιστημονική ομάδα προσπαθεί να βοηθήσει τους θεραπευόμενους να υιοθετήσουν έναν τρόπο ζωής για να εξελιχθούν με έναν φυσιολογικό τρόπο επανένταξης στην κοινωνία.
Δραστηριότητες 2ης φάσης
• Επίβλεψη της προσωπικής εξέλιξης του θεραπευόμενου.
• Θεραπευτικές ομάδες (συγκεντρώσεις κ.α.)
• Εξωτερικές δραστηριότητες της κοινότητας.
• • Προγραμματισμός του ελεύθερου χρόνου (άθληση, μουσικές και θεατρικές ομάδες και εκπαιδευτικές εκδρομές κ.α.).
Στη 2η φάση ο θεραπευόμενος αρχίζει να αισθάνεται ικανός να προσφέρει και να ανακτά τις δυνάμεις του. Σταδιακά αναλαμβάνει καθήκοντα σχετικά με τις δραστηριότητες μέσα και έξω από την κοινότητα.
Μέσα από τις καθημερινές δραστηριότητες παρακολουθούμε την συμπεριφορά των θεραπευομένων και αξιολογούμε τις δυνατότητές τους, ούτως ώστε η Ομάδα Υπευθύνων να αποφασίσει για ποια εργασία είναι κατάλληλος ο κάθε θεραπευόμενος ,για να μπορέσει να αρχίσει να ασχολείται με τις εξωτερικές δραστηριότητες. Κρίνοντας την εξέλιξή τους, η Ομάδα Υπευθύνων τους εντάσσει στην καταλληλότερη ομάδα και τους παροτρύνει να βοηθήσουν άλλα άτομα.
Σε αυτή την φάση είναι πολύ σημαντική η επαφή με την οικογένεια και έτσι πραγματοποιούνται συναντήσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων γίνονται προσπάθειες να ξεπεραστούν τα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει οι εξαρτησιογόνες ουσίες στις οικογενειακές σχέσεις (Ομάδες κοινής βοήθειας, Συγκεντρώσεις γονέων και συγγενών) .
Η Ομάδα Υπευθύνων συγκεντρώνεται κάθε Κυριακή για να προετοιμάσει το εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Σε αυτές τις συγκεντρώσεις ορίζεται ο κατάλληλος συνοδός για κάθε θεραπευόμενο, εξετάζοντας τα προσωπικά προβλήματά του, με την άδειά τους φυσικά, διατηρώντας τις απαιτούμενες ισορροπίες στις δραστηριότητες που θα συμμετέχουν με πρωταρχική μέριμνα την ευημερία του θεραπευόμενου. Η κοινότητα επιβάλλει τη συνεχή συνοδεία των θεραπευομένων.
Η Ομάδα Υπευθύνων συγκεντρώνεται σε καθημερινή βάση για να ελέγξει τα ζευγάρια και τις δραστηριότητές τους και να επιλύσει τυχόν προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια να προωθηθεί η ομαδική δουλειά, ο σεβασμός, και η φιλική συμπεριφορά .
Η κοινότητα λειτουργεί με πιο αυστηρό και οργανωμένο πρόγραμμα από Δευτέρα έως Παρασκευή. Το Σαββατοκύριακο το πρόγραμμα είναι πιο χαλαρό και περιλαμβάνει μόνο βασικές δραστηριότητες (π.χ. καθαριότητα, οικιακές εργασίες κτλ.).
Η κοινότητα διαθέτει ένα σαλόνι με διάφορες δραστηριότητες, τηλεόραση, βίντεο (πάντα με ελεγχόμενο πρόγραμμα), επιτραπέζια παιχνίδια (π.χ. ποδοσφαιράκι κτλ.). Η Ομάδα Υπευθύνων προετοιμάζει διάφορες δραστηριότητες σωματικής και πνευματικής χαλάρωσης,( π.χ. εκδρομές στο βουνό, επίσκεψη στο ζωολογικό κήπο, σε αρχαιολογικούς χώρους κτλ). Επίσης δημιουργεί ομάδες θεάτρου, τραγουδιού και μουσικής. Οι θεραπευόμενοι μπορούν να αναπτύξουν τη φαντασία τους, να δημιουργούν και να προσφέρουν τις ιδέες αναζητώντας ένα σημείο αναφοράς στη ζωή τους.
Εξωτερικές δραστηριότητες 2ης φάσης
• Περισυλλογή: Μέσω ενός έντυπου ενημερωτικού υλικού η κοινότητα ενημερώνει τον κόσμο για τις δραστηριότητές της, και τον προσκαλεί να προσφέρει οποιαδήποτε μεταχειρισμένα αντικείμενα δεν χρειάζεται.
Μια ομάδα τριών ατόμων (ένα άτομο από τους υπεύθυνους, ένα από τη φάση της επανένταξης και ένα από τη δεύτερη φάση), περισυλλέγει τα μεταχειρισμένα αντικείμενα που δωρίζονται στην κοινότητα.
• Ταξινόμηση: Μια άλλη ομάδα αναλαμβάνει την ταξινόμηση και αποθήκευση των αντικειμένων.
• Επισκευή – Αναπαλαίωση : Τα αντικείμενα που χρειάζονται επισκευή επισκευάζονται από την αρμόδια ομάδα, η οποία κάνει τις απαιτούμενες διορθώσεις στα εργαστήρια απασχόλησης της κοινότητας. Όλα τα πράγματα συγκεντρώνονται σε ένα χώρο που διαθέτει η κοινότητα στην πόλη. Εκεί μια άλλη ομάδα οργανώνει τα αντικείμενα και τα προσφέρει προς πώληση σε συμβολικές τιμές.
Η δραστηριότητα αυτή δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, καθώς τα έσοδα προορίζονται για τη βελτίωση και την ανάπτυξη της κοινότητας, για τη χρηματοδότηση των εισαγόμενων προϊόντων προς πώληση, την κάλυψη των εξόδων παραμονής νέων χρηστών και για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε θέματα εξαρτήσεων του κοινού.
Όσον αφορά τα αντικείμενα που δεν μπορούν να επιδιορθωθούν χωρίζονται σε κατηγορίες υλικών: π.χ. αλουμίνιο, χαλκό, σίδερα, χαρτιά, ρούχα, παλέτες και άλλα υλικά ανακύκλωσης τα οποία πωλούνται σε ανάλογα μαγαζιά ή χώρους ανοικτής αγοράς.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες έχουν τριπλό όφελος: 1) Ο θεραπευόμενος ασχολείται με μία χρήσιμη εργασία με ξεκάθαρο το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του και έτσι μπορεί να νιώθει ότι είναι ικανός να προσφέρει. 2) Φυσιολογική επανένταξη μέσα στην κοινωνία. Βλέποντας ανθρώπους δίπλα του που έχουν ζήσει την ίδια κατάσταση (ομάδα υπευθύνων και εθελοντών) ο θεραπευόμενος βλέπει ότι είναι δυνατόν να έχει μία «καθαρή» και φυσιολογική ζωή. 3) Το αποτέλεσμα της εργασίας του συμβάλλει στη συντήρηση και βελτίωση της κοινότητας.
3η φάση: Επανένταξη
Η επανένταξη στην εργασία και στη κοινωνία θεωρείται η τελευταία φάση του θεραπευτικού προγράμματος. Σε αυτή τη φάση εμφανίζονται τα πιο μεγάλα προβλήματα και εμπόδια. Αφ’ ενός έχουμε να αντιμετωπίσουμε το κοινωνικό σύστημα, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τα δικαστικά προβλήματα, και άλλα και αφ’ ετέρου τον υψηλό δείκτη ανεργίας, τη μικρή προσφορά εργασίας και την επαγγελματική απειρία των εξαρτημένων. Όλες αυτές οι παράμετροι δυσκολεύουν την 3η φάση.
Μετά από τους 12 μήνες παραμονής στην κοινότητα ο θεραπευόμενος αρχίζει να σκέφτεται τις προοπτικές της ζωής του. Η Ομάδα Υπευθύνων τον συμβουλεύει και τον ενθαρρύνει να αναλάβει τις ευθύνες στης ζωής του και να παίρνει αποφάσεις πλέον κατά τη δική του κρίση. Ο θεραπευόμενος μπορεί να αποφασίσει να επιστρέψει στο οικογενειακό του περιβάλλον, ή να παραμείνει στην κοινότητα ως εθελοντής, κ.α.
Η Ομάδα Υπευθύνων πάντα προσπαθεί να διευκολύνει και να βοηθήσει όσο μπορεί παρατηρώντας βέβαια τη συμπεριφορά του θεραπευόμενου. Όποια και αν είναι η απόφαση του θεραπευόμενου, το πρωταρχικό σε αυτή τη φάση είναι να αποκατασταθούν οι διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις. Ενθαρρύνεται να τηρεί μία στάση ταπεινότητας με την οικογένειά του και με τη συμπεριφορά και τις πράξεις του να δείχνει ότι είναι έτοιμος για μία αληθινή αλλαγή στη ζωή του. Ο θεραπευόμενος επισκέπτεται και μένει με την οικογένειά του για 5-7 ημέρες με συνοδεία ενός μέλους της Ομάδας Υπευθύνων. Εκεί θα δει την αληθινή κατάστασή του, βλέποντας τι νιώθει στην περιοχή του, πως συναναστρέφεται με την οικογένειά του, με τους παλιούς του φίλους, κτλ.. Για όλα αυτά έχει την βοήθεια και την συμβουλή του Υπεύθυνου που είναι μαζί του. Η χρονική περίοδος κατά την οποία θα αρχίσει αυτή η φάση είναι πάντα ανάλογη της εξέλιξης του θεραπευόμενου στο Θεραπευτικό πρόγραμμα. Η επανένταξη δεν αρχίζει πάντα στους 12 μήνες.
Αυτή η φάση γίνεται με δύο τρόπους:
1. Όταν ο θεραπευόμενος μετά από τη φάση της απεξάρτησης αποφασίσει να ξεκινήσει την επανένταξη από το οικογενειακό περιβάλλον, κάνει δύο σύντομες επισκέψεις κάθε εβδομάδα στην κοινότητα, κατά τη διάρκεια των οποίων του παρέχεται συμβουλευτική και ατομική υποστήριξη. Πρέπει με προσωπική του προσπάθεια να αποκατασταθεί επαγγελματικά για να συνεχίσει τη ζωή του στην κοινωνία. Η φάση τελειώνει όταν ο ενδιαφερόμενος έχει βρει δουλειά και έχει πλήρως αποκατασταθεί.
2. Όταν ο θεραπευόμενος φτάνει σε αυτήν την φάση και δεν έχει το κατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον, περνάει αυτή τη φάση μέσα στην κοινότητα.
Όλοι οι θεραπευόμενοι που έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα και αποφασίζουν να αποχωρήσουν από την κοινότητα, μπορούν να διατηρήσουν μία συνεχή επαφή μαζί της, αν το θελήσουν, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις πληροφόρησης της τοπικής κοινότητας και με αυτόν τον τρόπο μπορούν να γίνουν μία ζωντανή μαρτυρία για την κοινωνία.
Νομική εκπροσώπηση. Γνωρίζουμε ότι η πλειοψηφία των ατόμων προς επανένταξη θα αντιμετωπίσουν δικαστικά προβλήματα και για αυτό το πρόγραμμα διαθέτει πιστοποιητικά με τα οποία βεβαιώνεται η κατάστασή τους και ότι παρακολουθούν το πρόγραμμα, σε δικαστήρια και άλλες σχετικές υπηρεσίες. Το πρόγραμμα χορηγεί τα απαιτούμενα πιστοποιητικά και για την επαγγελματική αποκατάσταση στην φάση της Επανένταξης.
